LPG Dispenser
Piyasada birçok Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) ve Yakıt dağıtıcıları (dispenserları) satılmaktadır. Çoğunlukla (LPG istasyonları, LPG dolum tesisleri, LPG skid istasyonları) LPG dispenserlerinin iki taraflı ve çift tabancalı olarak tanımlanan modelleri satılmaktadır. Hortumlar EN 1762'ye uygun olmalıdır. Küçük LPG istasyonları, taşınabilir kızaklı (skid) LPG istasyonlar veya kendi filolarında özel bir tedarik alanına sahip firmalar, tek tabancalı dispenserları tercih etmektedir. Farklı LPG dispenserlar farklı üretici firmalarda bazı farklılıklar gösterse de, LPG dispenserını oluşturan ana unsurlar hepsinde aynıdır. LPG dispenserının kasa yapısı, galvaniz boyalı (DKP), 430 çelik veya 316 paslanmaz çelik olabilir. Ayrıca yasal LPG yönetmeliklerine uygun ATEX2014 / 34 / EU ve MID B-SK 18 044 MI-005 MID D SK 19-061 D sertifikalarına sahip olmalıdır.
LPG dispenserlerinin çalışma prensibi aşağıdaki gibidir; transfer pompasından gelen LPG, dispenser altında bir buhar ayırıcıya (separatöre) girer. Bu ayırıcıdan çıkan sıvı gaz çek valften (çek valf) geçerek dispenserın mekanik sayacına yani metreye (prima metreye) ulaşır. LPG (sıvılaştırılmış gaz) Prima metreden dispenser tipine göre yaklaşık 10 bar basınçla diferansiyel basınç vanasından geçer. Bu diferansiyel basınç valfinin görevi, ürünü basınç altında sıvı halde tutmaktır. Bu sırada oluşabilecek buharlaşma, vana üzerindeki buhar toplayıcı kısmından buhar geri dönüş hattına bağlanır. Dispenser hortumuna sıvı halde gelen LPG, doldurma tabancası ile araç deposuna doldurulur. Sistemin hatasız çalışabilmesi için buhar ayırıcı (separatör) ve diferansiyel vanadan gelen LPG buharı, sistem geri dönüş hattından istasyondaki LPG tankına geri döndürülür. Bu dönüş hattında, tanka geri giriş noktasına kadar kapalı vana bulunmamalıdır. LPG dispenser sayacı (Prima Metre), LPG dispenserinden geçen sıvı LPG miktarını ölçen cihazdır. LPG dispenser metresi (Prima metre), OIML R 117 sertifikasına sahip olmalıdır. 4 pistonlu,% 0,5 ölçüm hassasiyetine sahiptir. Geliştirilmiş manyetik sisteme sahip 14.000 gaus mıknatıs ile çalışır. Kendi kendini temizleme özelliği vardır. Tüm parçalar lego prensibine göre oluşturulmuştur. Parçaları kolayca ve düşük maliyetle değiştirilebilir. Krank mekanizması dövme çeliktir. Uzun ömürlüdür. 2A LPG dispenserının elektronik beyni; 2A patentli, 120-280 volt, 50-60 hz, 72 saat bilgi korumalı, yüksek gerilime dayanıklı trafoya sahiptir. LCD ekran kendi kendini aydınlatabilir. Otomasyon sistemine bağlantıyı; RS-232, LAN veya USB yöntemleri ile yapılabilir. Elektronik yazılımı, Gilbarco ve Wayne Dart protokollerine uygun olarak iletişim kurabilir. Bu çerçevede otomasyon ve yazar kasa sistemleri ile uyumludur. LPG dispenser filtresinin bulunduğu kutunun bir giriş ve çıkış valfi vardır. Filtre, hem 10 mikron özel filtre kağıdına hem de metal korumaya sahiptir. LPG dispenserinin diğer önemli özellikleri; sistemdeki hataları görmesi ve arıza durumunda çalışmayı durdurmasıdır. Asco markalı Solenoid vanaların aşırı akım çekmesi, ayrı bir sigorta / röle / varistör vb. sitemine sahip olunması ile engellenmektedir. Ayrıca satış olmadığında selenoid vananın akım çekmesi de engellenmektedir. LPG akışını görmezse çalışmayı durdurur. Araç dolumu sırasında hortum kopması vb. olası sebeplerden LPG’nin atmosfere yayılması, debide ani artış algılama sistemiyle, akışı otomatik olarak kesilerek engellenir. Programın sonundaki yavaş akış süresi elektronik beyindeki ilgili menüden ayarlanabilir. LPG dispenseri içerisindeki sayaç (prima metre) ile entegre çalışan Eltomatic markalı “pulser” adı verilen cihaz, üzerindeki şaft vasıtasıyla araca verilen LPG'yi litreyi, aynı zamanda bu litreye karşılık gelen fiyatı dispenser ekranında gösterir. LPG dispenser hortumunda dikkat edilmesi gereken, LPG standartlarına uygun olması, sıvı ve buhar bazında erimemesi veya bozulmaması, LPG basıncına dayanabilmesi yani yüksek basınca dayanıklı olmasıdır. Ayrıca elektrik ileten bir kablo veya dokuya sahip olmalıdır. Yakıt ikmali sırasında püskürtme sonucu oluşabilecek statik elektriği önlemek için bu çok önemlidir. LPG dispenserda ex-proof sertifikalı metal kablo rakorlarının kullanılması, dispenser güvenliği için önemli bir detaydır.
Dispenserde bulunan ATC (Automatic Temperature Compensation) cihazı, LPG nin istasyon tankından dispenser hortumuna ulaşana kadar oluşabilecek sıcaklık farkına göre LPG birim hacmindeki genleşmeyi hesaplamanıza olanak sağlar. Sahip olduğu yüksek teknolojili mikroçip probu sayesinde sıcaklıktaki 0.0001 °C değişimi ölçebilmektedir. Akabinde ölçülen mevcut sıcaklığa göre hacim düzeltmesi yapmaktadır. Böylelikle tüketicinin sıcaklık faktöründeki değişiklikten etkilenmeden daha doğru miktarda LPG almasını sağlamış olur.
ATC sistemi, dispenserın elektronik sistemine akuple edilmelidir. Yoğunluk değişikliği girilecek bir şifre girişi ile yapılmalıdır. ATC sistemi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı mevzuatına uygun olmalıdır. Ayrıca hem ATC probu hem de ATC ile elektronik beyin bağlantısı mühürlenmelidir. ATC kapalı konumdayken satış yapılamamalıdır.
Ürüne olası sebeplerden su karıştı ise dispenserda emniyet vanası ve tahliye vanası olması önemlidir.
Tek tabancalı LPG dispenser için kullanılan santrifüj pompa kapasitesi; 45-50 litre / dakika, iki tabancalı dispenserlar için 90-100 litre / dakika olması yeterlidir. Dispenser hortum ucunda; italyan dolum tipli T3, acme tip veya LPG tüp dolum (şişeleme tesisi için) tipi tabanca kullanılabilir.
Dispanserler genellikle 7-10 bar basınç altında çalışır. LPG dispenseri içerisinde bulunan sayaç (prima metre), LPG yi sıvı olarak dispenser vasıtasıyla araç deposuna sabit hacimde aktarır. Dispenserdaki metre (Prima metre) milinin her dönüşünde, dispenserın elektronik sayacı, milin üstündeki Eltomatic marka "pulser" mili vasıtasıyla çalışır. Böylelikle verilen LPG miktarı litre ve litrenin para karşılığı olarak dispenser ekranına tüketicinin görebilmesi için aktarılır.